thema

Inclusief lesgeven

Hoe houdt je rekening met diversiteit in het klaslokaal? Hoe zorg je voor een inclusieve en veilige leeromgeving? Op deze pagina vind je allerlei perspectieven en hulpmiddelen over inclusieve pedagogiek. Handig voor docenten en iedereen die meer wil weten over hoe je diversiteit, inclusie, gelijkwaardigheid en sociale rechtvaardigheid kan bevorderen in het klaslokaal en curriculum.

Good practices, tips en tools

tips | Landelijke studentenvakbond | 2022

20 tips voor een inclusieve sfeer in en buiten het klaslokaal

Je moet ergens beginnen, vindt de Landelijke Studentenvakbond (LSVb). Bij de start van het nieuwe studiejaar 2022 verspreidde de studentenvakbond tien tips voor docenten en onderwijsprofessionals om een inclusieve sfeer in én buiten het klaslokaal te bevorderen. Deze tips zijn opgesteld op basis van wetenschappelijke literatuur. De tips zowel in het Engels als in het Nederlands te downloaden.

Download op de website
TIPS | ECIO | 2022

Inclusief onderwijs: praktische tips voor hoger onderwijs docenten

Toegankelijk en inclusief onderwijs maakt voor een grote groep studenten het verschil om wel of niet te kunnen studeren en hun studie op tijd te kunnen afronden. Ruim 50% van de hoger onderwijsstudenten heeft een ondersteuningsvraag. Zij hebben een functiebeperking en/of volgen hun studie onder bijzondere omstandigheden. Zo komen ook veel ondersteuningsvragen voort uit belemmeringen die studenten ondervinden rondom mantelzorg, gendertransitie, seksuele geaardheid, jong ouderschap en eenzaamheid. Deze handreiking bevat praktische tips voor docenten voor toegankelijk en inclusief onderwijs. Expertisecentrum inclusief onderwijs (ECIO) schreef deze handreiking samen met studenten en docenten uit het hoger onderwijs.

Download op de website
GOOD PRACTICE | INHOLLAND | 2023

Training ‘Inclusief lesgeven voor docenten’

Hogeschool Inholland bood een training “Inclusief lesgeven” aan voor docenten, gericht op het versterken van een inclusieve leeromgeving. Tijdens deze sessies leren docenten hoe ze beter kunnen aansluiten bij diverse studentengroepen, inclusief technieken voor het omgaan met verschillen in achtergrond, behoeften en perspectieven. De training stimuleert bewustwording en biedt praktische handvatten om inclusiviteit in het onderwijs te vergroten. Meer weten? Lees het volledige artikel op de website van Inholland.

 

Lees verder
TOOLS | erasmus+ project

E-Inclusion: Inclusief digitaal onderwijs

De versnelde overgang naar digitaal onderwijs, veroorzaakt door de COVID-19-crisis, riskeert de uitsluiting van kwetsbare groepen van deelname aan het hoger onderwijs en het verergeren van bestaande ongelijkheden. Het e-Inclusion-project, een Europees project en partnerschap tussen verschillende universiteiten en organisaties, richt zich op het bevorden van inclusiviteit binnen zowel instellingen als digitale onderwijsomgevingen. Het project ondersteunt docenten bij het toepassen van inclusieve modellen in hybride leeromgevingen en streeft ernaar gelijkwaardigheid te bevorderen in de versnelde overgang naar digitaal onderwijs. De outputs van het e-Inclusion-project omvat een praktische handleiding, gratis online trainingen voor onderwijsprofessionals en een tool waarmee bewustzijn kan worden gestimuleerd.

Ga naar de website
kENNISPLATFORM | NRO | 2021 

Vormgeven van een inclusieve leeromgeving

Op deze pagina van Onderwijskennis.nl bundelt NRO heel veel praktische inzichten, tools en voorbeelden uit onderzoek en praktijk voor het vormgeven van een inclusieve leeromgeving in het onderwijs. Het richt zich op thema’s zoals diversiteit, toegankelijkheid en gelijke kansen, en biedt handvatten en good practices voor docenten en onderwijsprofessionals om een inclusieve cultuur te bevorderen.

 

Ga naar de website
TOOLbox | KENNISPLATFORM INCLUSIEF SAMENELVEN

Lesmateriaal: vooroordelen en stereotypen bij studenten verminderen

In deze toolbox van Kennisplatform Inclusief Samenleven (KIS) vind je tools voor docenten gericht op het stimuleren van inleving en empathie bij studenten, het stellen van een sociale norm rondom discriminatie en je leert hoe je studenten kan helpen om hun eigen (onbewuste) vooroordelen en stereotypen te herkennen en hier niet naar te handelen. Zie ook de andere toolboxen van KIS die zich meer richten op HRM-opleidingen.

Ga naar de website

Perspectieven op inclusief lesgeven

Lees hier over verschillende (internationale) perspectieven op inclusief lesgeven vanuit het werkveld.

Teaching to Transgress: Education as the Practice of Freedom

Teaching to Transgress: Education as the Practice of Freedom van bell hooks is een baanbrekend boek dat onderwijs verkent als een middel tot bevrijding en kritisch denken. hooks pleit voor inclusieve en dialogische leeromgevingen die diversiteit omarmen en traditionele machtsdynamieken uitdagen. Gebaseerd op haar ervaring als zwarte feministische docent in de Verenigde Staten, bekritiseert ze conventionele pedagogieken en benadrukt ze de noodzaak van transformatieve praktijken. Het boek inspireert docenten en studenten om onderwijs te zien als een krachtig instrument voor persoonlijke en maatschappelijke verandering.

Lees meer

Brave spaces & safe spaces

Hoe bespreken we gevoelige thema’s zoals racisme in klaslokaal? John Palfrey, Amerikaanse professor in de rechten en voorzitter van de MacArthur Foundation, geeft in zijn boek ‘Safe spaces, brave spaces: diversity and free expression in education’ aan dat hij het jammer vindt dat in het publieke debat het vaak lijkt dat we een keuze moeten maken tussen vrijheid van meningsuiting aan de ene kant en diversiteit en inclusiviteit aan de andere kant. Hij ziet hier een valse tegenstelling en maakt het pleidooi dat de beide samengaan. Bij het creëren van een vrij en veilig klimaat voor de publieke dialoog, bij hem specifiek op een universiteitscampus, hebben we nood aan een combinatie van zowel safe als brave spaces. Lees hieronder verder over het verschil tussen safe en brave spaces.

Lees verder

Podcast: 'Nu even wel'

Omgaan met diversiteit is een belangrijk onderdeel van het burgerschapsonderwijs. Alle burgerschapsdocenten worden geacht er aandacht aan te besteden. Maar hoe vul je dat in? Hoe ga je het gesprek aan? Hoe ga je om met grote meningsverschillen in de klas? De podcastserie ‘Nu even wel’ van het Kennispunt MBO Burgerschap geeft docenten tips en ideeën over omgaan met diversiteit in de klas. De eerste aflevering gaat het over vooroordelen en discriminatie in de klas en de polarisatie die daaruit kan voortkomen. Hoe ga je daar als docent mee om? Hoe kom je erachter dat het speelt, en wat doe je er vervolgens mee? De tweede aflevering besteed aandacht aan ons koloniale en slavernijverleden. Hoe ga je hier als docent mee en hoe creëer je ruimte om tot een meer inclusief leerklimaat te komen?

Luister verder

Lesgeven tijdens Black Lives Matter

De Decolonisation Group van de Universiteit Utrecht onderzoekt interdisciplinair hoe kolonialisme en dekolonisatie invloed hebben op hedendaagse maatschappelijke en academische kwesties. In hun podcast Unsettling Knowledge bespreken Dr. Rachel Gillett en Dr. Matthijs Kuipers met experts en studenten onderwerpen zoals racisme, koloniale erfenissen en protestbewegingen zoals #BLM. Deze specifieke aflevering reflecteert op het geven van onderwijs over racisme tijdens de wereldwijde BLM-protesten in 2020, waarbij studenten en docenten hun ervaringen delen over het integreren van deze urgente onderwerpen in de academische context.

Luister op Spotify